Uiterlijk
De woudparelmoervlinder is opvallend donker aan de bovenkant. De onderzijde is juist bont. Net als andere soorten parelmoervlinders kan de woudparelmoervlinder door ongeoefende waarnemers echter makkelijk verward worden met een andere soort. De vleugellengte is ongeveer 18 mm.
Verspreiding
De woudparelmoervlinder was aan het begin van de twintigste eeuw een vrij zeldzame standvlinder. Hij vloog vooral in de Brabantse beekdalen, maar de soort is ook gevonden in de Achterhoek, Twente en Limburg. Heel geleidelijk verdwenen de populaties en nam het verspreidingsgebied af, totdat er in de jaren vijftig nog maar twee populaties over waren: een in de omgeving van Best bij Eindhoven en een bij Mariahoop in Midden-Limburg. Bij de populatie van Best zijn in 1960 verspreid over drie dagen nog 19 exemplaren waargenomen, de populatie van Mariahoop verdween ook in de jaren zestig.
Leefgebied en voedsel
De woudparelmoervlinder leeft in vochtige ruigten bij open plaatsen in een luwe omgeving. Dit zijn bijvoorbeeld ruige randen van vochtige hooi- of weilanden en natte, ruige graslandjes in beekbegeleidende bossen. Ook beschut gelegen ruige graslanden in moerassen met hier en daar wat struiken en bosjes kunnen een geschikt leefgebied zijn. De laatste Nederlandse vindplaats was een vochtig populierenbos met een ondergroei van brandnetel en braam. Langs de slootkanten stonden grote schermbloemigen en echte valeriaan.
Verblijfplaatsen
In juni en juli leggen de vrouwtjes de eieren in één grote hoop op de bladeren van de waardplant, in Nederland vooral valeriaan. De rupsen leven in grote groepen. Voor de overwintering splitsen ze zich in augustus of september in groepjes van twintig tot dertig individuen, en overwinteren tussen dode bladeren in de strooisellaag. Tot de verpopping in mei of juni leven ze daarna alleen of in kleine groepjes (2-16 rupsen).
Eisen aan de omgeving
Open vochtige plekken in het bos en ruigten langs waterloopjes met valeriaan kunnen nog steeds in ons land gevonden worden. Een goede reden voor het verdwijnen van de woudparelmoervlinder is dan ook niet aan te geven. In Finland wordt verruiging, als gevolg van een verminderde begrazingsdruk, als belangrijkste factor voor de achteruitgang aangegeven.
Staat van instandhouding in Nederland
Verdwenen uit ons land. De soort is beschermd onder de Flora- en faunawet.
Deskundigheid
De Vlinderstichting.
Literatuur
- Bink, F.A. (1992) Ecologische Atlas van de Dagvlinders van Noordwest-Europa. Schuyt en Co., Haarlem.
- Bos, F.G., M.A. Bosveld, D.G. Groenendijk, C.A.M. van Swaay & I. Wynhoff (2006). De dagvlinders van Nederland verspreiding en bescherming. Nederlandse Fauna 7. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, KNNV Uitgeverij & EIS-Nederland, Leiden. In samenwerking met De Vlinderstichting, Wageningen.
- Ommering, G. van, I. van Halder, C.A.M. van Swaay & I. Wynhoff (1995) Bedreigde en kwetsbare dagvlinders in Nederland : toelichting op de Rode Lijst. IKC-rapport nr. 18 IKC-Natuurbeheer, Wageningen.
- Swaay, C.A.M. van (1995). De Woudparelmoervlinder. Vlinders 10 (3), 22
- Wahlberg, N. (1997). The life history and ecology of Melitaea diamina (Nymphalidae) in Finland. Nota Lepidopterologica 20 (1/2), 70-81
Websites
